Na Mazowszu pojawią się nowe miasta. Latowicz, Bodzanów, Jastrząb i Jadów. Jedno z nich jest starsze od Warszawy

MSWiA pracuje właśnie nad listą nowych miast. W sumie, w całym kraju, 1 stycznia 2023 przybędzie najprawdopodobniej 15 nowych miast. Najwięcej na Mazowszu, bo aż cztery. Co ciekawe nie będą to zupełnie nowe miasta. Wszystkie te miejscowości miały już taki status, jednak został im odebrany. Cała czwórka z Mazowsza straciła prawa miejskie dokładnie w 1869 roku. Wtedy w Królestwie Polskim (zabór rosyjski) wprowadzono reformę miejską. Nagle z 452 miast zrobiło się tylko 136.

Jakie miasta „wracają”? Na stronie Rządowego Centrum Legislacji wymieniono cztery potencjalne miasta z Mazowsza:

• Latowicz
• Bodzanów
• Jastrząb
• Jadów.

Historia większości z nich jest niemal tak długa (lub dłuższa) jak historia Warszawy, której prawa miejskie potwierdził w 1413 roku książę Janusz I Starszy.

Miejscowość Latowicz znajduje się 25 kilometrów od Mińska Mazowieckiego. Jak czytam w opinii MSWiA „cechy funkcjonalno-przestrzenne projektowanego miasta Latowicz wykazują jego miejski charakter”. To znaczy, że większość mieszkańców pracuje poza rolnictwem, a 78 proc. korzysta z pełnej sieci kanalizacyjnej.

Na korzyść dla nadania praw miejskich działa też zabytkowa architektura - Kościół pw. św. Walentego i św. Trójcy wybudowany w latach 1888-1911. Do tego okazuje się, że Latowicz jest niewiele „młodszy” od Warszawy. Prawa miejskie nadano mu w 1423 roku, a zabrano – na skutek reformy – w 1869.

W gminie przeprowadzono konsultacje. Niemal 80 proc. mieszkańców była „za” nadaniem praw miejskich.

Bodzanów to niemal przedmieścia Płocka. Miejscowość położona jest niecałe 20 km od stolicy regionu. Znajduje się tu murowany kościół z przełomu XIV i XV wieku, a także charakterystyczny rynek będący pod opieką konserwatora zabytków.

Atrakcją Bodzanowa jest Jarmark Norbertański, odbywający się na wzór średniowiecznego jarmarku organizowanego w tym miejscu od 1415 roku. Co ważne, Bodzanów jest starszy od Warszawy. Prawa miejskie nadano mu w 1351 roku, a zabrano w 1869 roku. Wkrótce prawdopodobnie znów będzie to miasto.

Jastrząb znajduje się pięć kilometrów od Szydłowca, na południowym krańcu województwa mazowieckiego. We wniosku czytam, że już teraz większość mieszkańców nie pracuje w rolnictwie. W miejscowości jest zabytkowy kościół z początku XX wieku oraz obraz Matki Bożej Bolesnej z przełomu XVI i XVII wieku. Ale Jastrząb to także miejscowość wypoczynkowa. Znajduje się tu zalew z piaszczystą plażą, małym molo i siłownią plenerową, a także popularne miejsce do wędkowania.

Jastrząb był miastem w latach 1427-1869. Pisał o nim nawet kronikarz Jan Długosz. Obecnie ponad 90 proc. mieszkańców jest za przywróceniem praw miejskich.

Jadów (powiat wołomiński)
40 kilometrów od Warszawy znajduje się wieś Jadów będąca miastem w latach 1823-1869. Większość mieszkańców pracuje poza rolnictwem, do tego aż 98 proc. wsi jest skanalizowana. Charakterystycznym punktem Jadowa jest rynek (o wymiarach 220 na 140 metrów) będący jednym z największych w okolicy, Muzeum Rodu Jadów, a także murowany kościół Sanktuarium Świętego Krzyża z lat 1882-1886.

W konsultacjach z mieszkańcami ponad 90 proc. z nich uznało, że Jadów znów powinien mieć prawa miejskie.